مکث ۳۰ ثانیه‌ای راهکار مواجهه با پیام برای مقابله با بازنشر شایعات
تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۲۹۸۰۴
حالا که اخبار جعلی و شایعات از سر و روی فضای مجازی بالا می‌رود و گاهی بعضی از سلبریتی‌ها همصدا با این جریان‌ها اقدام بازنشر این نوع اخبار می‌کنند، لازم است با سواد رسانه‌ای ذره‌بین بر روی این نوع اخبار بیندازیم تا با هیجانی عمل کردن به بازنشر آن‌ها کمک نکنیم.
چند روز پیش اخباری به نقل از مسئولین کشور با لوگوی خبرگزاری‌های رسمی در فضای مجازی و استوری سلبریتی‌ها دست به دست شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روز پنج‌شنبه ۲۸ مهر هم مطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران از شکایت شهرداری از سمانه پاکدل خبر داد و در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «جریان ضد ایرانی یک شایعه مبتذل به نقل از شهردار تهران ساخت. خانم سمانه پاکدل هم با انتشار این فیک‌نیوز توهین‌آمیز علیه دختران هموطن در صفحه خود، برخی از مردم را به اشتباه انداخت و پس از مشخص شدن حقیقت هیچ تلاشی برای اصلاح نکرد. برای جلوگیری از تکرار، ناگزیر از شکایت حقوقی شدیم».
لیلا وصالی، محقق و مدرس سواد رسانه در برنامه «سلام تهران» از شبکه پنج تهران درباره اخبار جعلی که در فضای رسانه منتشر می‌شود، گفت: وقتی یک خبر منتشر می‌شود باید بین شایعات، فیک‌نیوز‌ها (اخبار جعلی) و اخبار رسمی تمایز ایجاد کرد. هر کدام از آن‌ها ویژگی و خصوصیاتی دارند. به عنوان مثال، شایعات از دنیای واقعی سرچشمه می‌گیرند و رد پای خود را در فضای مجازی می‌گذارند. چیزی شبیه یک کلاغ چهل کلاغ فضای واقعی است.
وصالی ادامه داد:، اما اخبار جعلی عمدی ساخته می‌شوند. یعنی برای جهت‌دهی به افکار عمومی و اثرگذاری ساخته می‌شوند. حال این اخبار جعلی را یک رقیب می‌تواند علیه رقیب خود به‌کار ببرد یا یک خبرگزاری رسمی در جنگ رسانه‌ای دست به این اقدام زند. شکل و شمایل اخبار جعلی خیلی شبیه اخبار رسمی است. یعنی شما در این اخبار منبع خبر و ادبیات رسمی می‌بینید. درحالی که اگر در شایعات به چند نشانه توجه کنید، به سرعت متوجه شایعه می‌شوید.
این مدرس سواد رسانه در پاسخ به این سوال که آن نشانه‌ها چیست، افزود: در شایعات کلمات عامیانه به‌کار می‌رود یا منبعی که در خبر ارجاع داده می‌شود، منبع نادرست است. ممکن است خبر اصلاً منبع خبری نداشته باشد. به عنوان مثال، گفته می‌شود که جناب سرهنگ فلانی در مورد فلان دارو چنین اظهار‌نظری کردند. درحالی‌که منبع خبری ربطی به گفته‌ای که می‌گوید، ندارد. اینکه کسی درباره موضوع اظهارنظر می‌کند که تخصص ندارد.
وی به اخبار جعلی اشاره کرد و توضیح داد: اگرچه در اخبار جعلی شکل و شمایل اخبار رسمی را می‌بینید، اما منابع عمدتاً جعلی هستند. یعنی منبع خبر به جایی ارجاع داده می‌شود که یا وجود ندارد، یا به خودشان برمی‌گردد. یعنی منبع خبر را به کانال دیگر خودش ارجاع می‌دهند.
این محقق درباره اخبار جعلی که به نقل از خبرگزاری‌های رسمی منتشر می‌شوند، افزود: سواد رسانه‌ای به ما می‌گوید که به محض مواجهه با یک پیام، ابتدا ایست ۳۰ ثانیه‌ای داشته باشیم. وقتی دچار هیجان می‌شویم، به خصوص اخباری که خیلی مهم هستند، باید به خودمان مکث دهیم. بعد از مکث، پنج سوال سواد رسانه‌ای از خودمان بپرسیم. چه کسی با چه هدفی برای کدام مخاطب با استفاده از چه ابزار و تکنیک‌هایی و برای چه اثرگذاری در جامعه این پیام را ارسال می‌کند. بعد از اینکه هیجانمان فروکش کرد و پاسخ این سوالات را دادیم، بهتر متوجه می‌شویم که این پیام با چه هدفی منتشر شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه هامنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: اخبار جعلی فیک نیوز سواد رسانه ای اخبار جعلی سواد رسانه منبع خبر رسانه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۲۹۸۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اعلام جرم دادستانی علیه برخی فعالان رسانه‌ای درباره پرونده نیکا شاکرمی + جزئیات
به گزارش همشهری‌آنلاین، به واسطه انتشار مطالب کذب، توهین‌آمیز و تبلیغ علیه نظام در فضای مجازی پس از انتشار گزارش جعلی سایت انگلیسی BBC در رابطه با پرونده نیکا شاکرمی، دادستانی تهران علیه تعدادی از خبرنگارها و فعالان رسانه‌ای اعلام جرم کرد.
دادستانی تهران در راستای وظیفه قانونی عدلیه برای مقابله با برهم زنندگان امنیت روانی جامعه، ضمن اعلام جرم، برای این افراد پرونده قضایی تشکیل داد و جهت ارائه توضیحات به دادسرای تهران احضار شدند.
گفتنی است روز گذشته در حالی سایت bbc جهانی گزارشی جعلی و نادرست و پر اشتباه در رابطه با پرونده نیکا شاکرمی منتشر کرد که پیشتر به این پرونده رسیدگی دقیق قضایی صورت گرفته و نتایج بررسی‌ها نیز رسما در رسانه‌ها اعلام شد.
کد خبر 848701 منبع: میزان برچسب‌ها اغتشاش خبر ویژه دادستانی
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند